Oostelijk havengebied weergeven op een grotere kaart

Oostelijk havengebied

Vanaf 1987 is het voormalige Oostelijke Havengebied volledig geherstructureerd. Er is een wijk gerealiseerd met bijna 8.000 woningen in een hoge dichtheid, scholen, winkels, kantoren, horeca, het nieuwe Muziekgebouw aan het IJ en diverse recreatievoorzieningen.

De wijk bestaat uit kunstmatige schiereilanden, die tussen 1874 en 1927 zijn aangelegd om een bijdrage te leveren aan de verdere bloei van de Amsterdamse haven. In de jaren zeventig van de vorige eeuw verloor het gebied zijn functie en raakte in verval. Een aantal jaren fungeerde het als speelveld voor allerlei alternatieve- en artistieke groepen. Dat heeft zeker bijgedragen aan de herwaardering van het gebied.

Reeds in 1975 besloot de Amsterdamse gemeenteraad hier een nieuwe woonwijk te realiseren, maar pas in 1990 werd de definitieve koers van de herstructurering bepaald.Besloten werd de havenbekkens open te houden en de vorm van de schiereilanden als uitgangspunt te nemen. Het zicht op het water moest de functie van het gebruikelijke groen grotendeels overnemen, waardoor een hoge dichtheid gerealiseerd zou kunnen worden.

De hele ontwikkeling heeft zich over een periode van ruim 25 jaar uitgestrekt. Door de veranderende inzichten in stedenbouw en architectuur en doordat ieder schiereiland door verschillende stedenbouwkundigen en supervisoren werd uitgewerkt heeft iedere buurt een eigen karakter gekregen.

Het Oostelijk Havengebied bestaat onder meer uit een ver in het IJ gelegen eiland: het westelijk deel heet Java-eiland, het oostelijk deel KNSM-eiland. Dit eiland is door een verbindingsdam verbonden met het schiereiland Sporenburg en sinds 2001 door de Jan Schaeferbrug met het gebied Oostelijke Handelskade. Ten zuiden van Sporenburg liggen Borneo-eiland en het Veemarkt- en Abattoirterrein en het Entrepot-West.